Хрыбет Пятра Першага

Хрыбет Пятра Першага
39° пн. ш. 71° у. д.
Краіна	Таджыкістан
Горная сістэма	Памір
Даўжыня	каля 200 км
Найвышэйшая вяршыня	пік Масква
Вышыня	6785 м

Хрыбет Пятра́ Пе́ршага — горны хрыбет у Таджыкістане, на Заходнім Паміры, паміж рэкамі Сурхоб і Абіхінгоў (басейн Аму­да­р’і).

Даўжыня хрыбта складае каля 200 км. Адыходзіць на за­ха­д ад хрыбта Акадэміі Навук у раёне піка Ісмаіла Самані, дзе знаходзіцца Па­мір­скае фір­навае пла­то.

Сярэд­няя вы­шыня на за­ха­дзе 4300 м, на ўсходзе да 6000 м. Найвышэйшы пункт — 6785 м (пік Масква).

Хрыбет Пятра Першага складзены (за выключэннем усходняга адрэзка) мезакайназойскімі пародамі, пераважна з пясчанікаў і кангламератаў. Яго паўночны схіл мае чатыры ступені паверхней выраўноўвання, на якіх у многіх участках выражаны карставыя працэсы (у мезазойскіх вапняках і гіпсах).

Рэльеф высакагорны, з глыбо­кімі цяснінамі і ска­лісты­мі зуб­ча­стымі вяршынямі. Праяўляецца сейс­мічная ак­тыўнасць. Ва ўсходняй частцы хрыбта — магутны цэнтр зледзянення, шмат ледавікоў (Сагран, Гандо і інш.).

На схілах — уча­ст­кі гор­ных арэхавых і кляно­вых лясоў, якія змяняюцца ар­чо­вым рэдкалессем, вы­шэй — аль­пійскія лу­гі.

Літаратура

• Пятра Першага хрыбет // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 165. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).
• Петра Первого хребет // Т. 19. Отоми — Пластырь. — М. : Советская энциклопедия, 1975. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)

Спасылкі

• Масальскй В. И. Петра Великого хребет // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.